อุตรดิตถ์-ทำพิธีอัญเชิญพระบรมรูปสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช รูปหล่อพระยาพิขัยดาบหัก หมื่นหาญณรงค์
ภาพ-ข่าว:พูลชัย ราชประสิทธิ์
ข้อมูลอ้างอิง : ประชุมพงศาวดาร ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม)
เมื่อเวลา 08.00 น.วันทั่ 2 พย.65 ที่บริเวณลานหน้าศาลพระยาพิชัยดาบหักหน้าที่ว่าการอำเภอพิชัย จ.อุตรดิตถ์ นายสมหวัง พ่วงบางโพ ผู้ว่าราชการจังหวัดอุตรดิตถ์ประธานฝ่าย ฆารวาส มีพระปัญญากรโมลี ดร. เจ้าคณะจังหวัดอุตรดิตถ์เจ้้าอาวาสวัดท่าไม้เหนือ ประธานสงฆ์นายสุรศักดิ์ วงศ์ตั้ง นายอำเภอพิชัย พ.อ. ชาตรี สงวนธรรม รอง ผอ.รมน. จังหวัด อ.ต. พ.ต.อ.โยธิน ยากองโค ผกก.พิชัย และ นางมัชฉิมา วงศ์ตั้ง ที่ปรึกษากิ่งกาชาดอำเภอพิชัย นางบุณฑริกา ยอดไพบูลย์ พัฒนาการอำเภอพิชัย นาง เรณู สอนหว่าง ส.อบจ.พิชัยเขต 1 ตลอดจนข้าราชประชาชนร่วมทำพิธีอัญเชิญพระบรมรูปสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช รูปหล่อพระยาพิขัยดาบหัก หมื่นหาญณรงค์ ขึ้นประดิษฐานบนศาลหลังใหม่โดยช่วงเช้าพรามณ์ทำพิธีบวงสรวงและช่วงสายพิธีสงฆ์
ต่อมาเวลา 10.09 น. นายสมหวัง พ่วงบางโพ ผวจ.นายสรุศักดิ์ วงศ์ตั้ง นายอำเภอพิชัยและผู้ที่ร่วมพิธีได้ร่วมกันทำพิธีอัญเชิญรูปหล่อสมด็จพระเจ้าตากสินมหาราช รูปหล่อพระยาพิชันดาบหักหมื่นหาญณรงค์ขึ้นประดิษฐานบนศาลหลังใหม่จนเสร็จพิธี
ประวัติศาลสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช เมืองพิชัย จังหวัดอุตรดิตถ์ ณ มงคลมหาสถาน บริเวณต้นหว้าแห่งนี้ จากคำบอกเล่าของผู้เฒ่าผู้แก่ซึ่งปราชญ์ท้องถิ่นหลายท่าน เล่าตรงกันว่าเคยเป็นที่ตั้งพระตำหนักชั่วคราวของ สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช คราวเสด็จยกกองทัพไปรบเมืองเชียงใหม่ ครั้งที่ 1 ดังปรากฎในประชุมพงศาวดาร ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) ความว่า “…ลุศักราช 1132 ปีขาล (พ.ศ.2313 ) จะยกทัพหลวงขึ้นไปตีเมืองเชียงใหม่ เหตุพม่าเหล่าร้ายเมืองเชียงใหม่ยกกองทัพลงมาตั้งค่ายล้อมเมืองสวรรคโลกไว้ได้ยุทธนาการรบกันสามารถ พระบาทสมเด็จพระพุทธเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาให้มีตราขึ้นไปถึงเมืองพิษณุโลก เมืองสุโขทัย เมืองพิชัย ให้ยกไปช่วยรบ พม่าก็แต่กเลิกหนีไป อาศัยเหตุฉะนี้ จึงยกพลยุหโยธาทัพหลวง ทั้งนาย ไพร่ ไทยจีนแขกฝรั่ง 15,000 สรรพด้วยปืนใหญ่ และเครื่องสรรพาวุธทั้งปวง พระเจ้าอยู่หัวทรงนาวาพระที่นั่งกราบ เสด็จโดยทางชลมารคขึ้นไปประทับ ณ พระตำหนักหาดทรายหน้าเมืองฟากตะวันออกเมืองพิชัย พรรคพวกลาวมีชื่อสมัครเข้าทำราชการ ทรงพระกรุณาตั้งให้เป็นพระยาศรีสุริวงศ์
“ต่อมาสืบได้ความว่าพวกลาวมีชื่อ คือเจ้ามังชัย เจ้าเมืองแพร่ หลังจากประทับจัดกระบวนทัพทางชลมารคมาเป็นทางสถลมารค สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชยกพลนิกรโยธา เคลื่อนทัพไปทางทิศตะวันตกของเมืองพิชัยเลียบคลองคอรุม คลองกล้วย คลองยม ตามลำดับโดยตรัสสั่งให้เจ้าพระยาจักรกรีครู เจ้าพระยามหาราชา อยู่รักษาเรือพระที่นั่ง ณ เมืองพิชัย
เพื่อน้อมสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณของ สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช พสกนิกรชาวเมืองพิชัยจึงพร้อมใจกันสร้างศาลขึ้น เพื่อประดิษฐานพระบรมรูปสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ซึ่งพระครูภาวนารัตนพิสุทธิ์ (รุ่ง สุขุมาโล ป.ธ.๕) เจ้าอาวาสวัดเกาะแก้ว ตำบลกระมัง อำเภอพระนครศรีอยุธยา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา มอบให้อำเภอพิชัย เพื่อเป็นที่สักการบูชา
