สระบุรี-ชาวไท ยวน จัดประเพณีตักบาตรข้าวหลามจี่เดือนยี่ ที่บ้านหนองโนประจำปี 2563

ภาพ/ข่าว:สมภพ พิมมะศร

        จังหวัดสระบุรีโดยองค์การบริหารส่วนตำบลหนองโนจัดงานตักบาตรข้าวหลามจี่เดือนยี่ สืบทอดประเพณีวัฒนธรรมของพี่น้องชาวไท-ยวน ที่บ้านหนองโนโดยเป็นการนำข้าวเหนียวใหม่ที่เก็บเกี่ยวในฤดูแรกมาเผาเป็นข้าวหลามและนำไปใส่บาตรพระสงฆ์ มีความเชื่อว่าเป็นการบูชาและทำบุญให้พระแม่โพสพ

         วันที่ 9 มกราคม 2563 ที่ลานเอนกประสงค์องค์การบริหารส่วนตำบลหนองโน ถูกประดับตกแต่งสถานที่ไว้อย่างสวยงาม บ่งบอกถึงเอกลักษณ์พื้นถิ่นของชาบ้านที่ส่วนใหญ่เป็นชาวไทยวนดั้งเดิมที่มาอยู่ในจังหวัดสระบุรีหลายชั่วอายุคนแล้ว ในการจัดงานประเพณีตักบาตรข้าวหลามจี่ เดือนยี่ที่หนองโน ประจำปี 2563 โดยความร่วมมือองค์การบริหารส่วนตำบลหนองโน ร่วมกับพระครูมงคลธรรมสุนทร เจ้าคณะตำบลหนองโน หน่วยงานราชการที่เกี่ยวข้อง และพี่น้องชาวชุมชนไท – ยวน บ้านหนองโน โดยปีนี้จัดติดตอกันเป็นปีที่ 18โดยกำหนดจัดงานในระหว่างวันที่ 8-10 มกราคม 2563 นี้ มีชาวบ้านจากหมู่บ้านต่าง ๆ ในตำบลหนองโน ได้จัดขบวนเกวียนโบราณแห่ต้นฉลากภัต ( ต้น –ฉะ-ลาก-กะ-ภัติ ) ที่ตกแต่งสวยงาม เพื่อเตรียมนำมาถวายพระสงฆ์ ด้วย โดยงานบุญประเพณีตักบาตรข้าวหลามจี่เดือนยี่ ประจำปี 2563 บ้านหนองโน อ.เมือง จ.สระบุรี มีนางอังคณา ชิตะติดติ รองผู้ว่าราชการจังหวัดสระบุรี เป็นประธานเปิดงาน
            ประเพณีตักบาตรข้าวหลามจี่เดือนยี่ที่หนองโน มีขึ้นเป็นประจำทุกปี โดยเริ่มครั้งแรกเมื่อปี 2546 แต่ขณะนั้นยังไม่เป็นที่รู้จักแพร่หลายมากนัก ต่อมาเมื่อปี 2556 ที่ผ่านมาการจัดงานได้รับความนิยมจากพี่น้องชาวไท-ยวนและพี่น้องชาวจังหวัดสระบุรีเพิ่มมากขึ้น เนื่องจากมีการประชาสัมพันธ์ผ่านสื่อช่องทางต่าง ๆ หลายด้าน โดยเฉพาะสื่อสังคมออนไลน์ทางโซเชี่ยล เช่นเฟสบุ๊ค IG ยูทูป อินเตอร์เน็ต สื่อท้องถิ่นเคเบิลทีวีเป็นต้น ทำให้มีการประชาสัมพันธ์ในวงกว้างมากขึ้น เป็นการจัดงานที่สืบสานวัฒนธรรมประเพณีปฏิบัติที่เก่าแก่และหาดูได้ยากของชนชาติพันธุ์ทำให้เกิดความน่าสนใจ
            งานบุญประเพณีตักบาตรข้าวหลาม เป็นบุญประเพณีของพุทธศาสนิกชนชุมชนไท-ยวน หรือโยนกนครเดิม พื้นเพคนหนองโนอพยพย้ายถิ่นมาจากเมืองเชียงแสน ตั้งแต่ปี พศ. 2347 หรือเมื่อกว่า 216 ปีล่วงมาแล้ว แต่พี่น้องชาวไทยยวนหนองโนยังคงยึดถืออัตลักษณ์ เช่น ภาษาเ ครื่องแต่งกาย อาหาร ขนบธรรมเนียมประเพณีที่ถือปฏิบัติกันมา เช่น ประเพณีตักบาตรข้าวหลาม หมายถึงการนำข้าวเหนียวใหม่ที่พึ่งเกี่ยวขึ้นมาทำเป็นข้าวหลาม และนำไปใส่บาตรพระสงฆ์ที่วัดใกล้บ้านในวันพระขึ้น 15 ค่ำเดือน 12 ของทุกปี เพื่อความเป็นสิริมงคลแก่ครอบครัว อุทิศส่วนกุศลให้แก่พระแม่โพสพขอพรให้ครอบครัวได้อยู่ร่มเย็นเป็นสุข มีข้าวปลาอาหารอุดมสมบูรณ์ ตลอดจนเป็นการส่งเสริมอนุรักษ์พันธุ์ข้าวพื้นเมือง ให้ทุกคนเห็นคุณค่าประเพณีวัฒนธรรมที่เกี่ยวเนื่องกับวิถีชีวิตและผลผลิตของชาวนา หรือเรียกกันว่าเทศกาลเข้าใหม่
             โดยชาวบ้าน นำข้าวหลามที่เผานั้นมาใส่บาตรในตอนเช้าเพื่อทำบุญให้แม่โพสพและเป็นสิริมงคลแก่ครอบครัว เดิมทีนั้นพิธีตักบาตรข้าวหลามนั้นมีอยู่ 3 วัด คือ วัดหนองโนเหนือ วัดหนองโนใต้ และวัดป๊อกแป๊ก แต่ปัจจุบันนี้เหลือเพียงที่วัดหนองโนใต้เพียงวัดเดียวเท่านั้น ส่วนคำว่า “จี่” เป็นลักษณะของการนำข้าวหลามไปย่างหรือเผาหรือปิ้งไฟ จึงมีคำว่าจี่ต่อท้ายคำว่าทำบุญตักบาตรในเวลาต่อมา

             ทั้งนี้ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบันชาวบ้านหนองโนไม่ได้ทำข้าวจี่เหมือนถิ่นอื่นๆ คงมีแต่การเผาข้าวหลามไว้รับประทานกันเท่านั้น เชื่อกันว่าเป็นอานิสงค์ยิ่งใหญ่ และเพื่อบูชาทำบุญให้แก่แม่โพสพ ให้ช่วยคุ้มครองดูแลข้าวเปลือกในยุ้งฉางของข้าวของตน มิให้สิ่งอื่นใดมารบกวน นำข้าวเหนียวใหม่ที่เก็บเกี่ยวในฤดูกาลแรกของปีมาทำเป็นข้าวหลาม และนำมาใส่บาตรให้พระสงฆ์เพื่อเป็นสิริมงคล รวมทั้งเพื่อเป็นการแสดงออกถึงความสามัคคีของชุมชนในท้องถิ่น

               โดยกิจกรรมภายในงานจะมีการออกร้านจำหน่ายสินค้าพื้นบ้าน, ร้านขายข้าวหลามจากกลุ่มแม่บ้าน ชาวบ้านา ซุ้มจำหน่ายขนมหวานโบราณ ซุ้มแสดงวิถีชีวิตไท – ยวนแบบเศรษฐกิจพอเพียง การแสดงแสง สี เสียงวัฒนธรรมพื้นบ้าน และการจัดงานกินข้าวแลงขันโตก เป็นต้น ซึ่งมีการแต่งตัวและใช้ภาษาพูดแบบไท – ยวน สำเนียงและคำพูดเป็นเหมือนภาษาเหนือ งานครั้งนี้จัดขึ้นเพื่อให้ชาวบ้านเกิดความรักความสามัคคีกันของชาวบ้านในชุมชน สืบทอดประเพณีไท – ยวน, และเพื่อให้ประเพณีตักบาตรข้าวหลามจี่เดือนยี่ ที่บ้านหนองโนเป็นที่รู้จักแพร่หลายมากยิ่งขึ้น

สามารถติดตามข่าวสารอื่นๆได้ก่อนใครที่ https://www.siameagle.com
หรือ https://www.facebook.com/siameaglenews/