ตาก-ครู นักเรียน กศน.บ้านผากะเจ้อนำเศษไม้ เผาถ่านด้วยถัง200ลิตร แทนแก๊สหุงต้ม
ภาพ/ข่าว:ชวลิต วิกุลชัยกิจ
ครู นักเรียน กศน.บ้านผากะเจ้อ ลดค่าใช้จ่าย ลดค่าครองชีพนำเศษไม้ เผาถ่านด้วยถัง200ลิตร แทนแก๊สหุงต้ม ทีมีราคาสูงขึ้นทุกวัน
พูดถึงคุณประโยชน์ของฟืนไฟและถ่านที่มีต่อชีวิตประจำวันของชาวบ้านมาช้า นาน วิธีเผาถ่านที่นิยมของชาวบ้านที่มีมาแต่โบราณ 2 วิธี และยังใช้กันอยู่ในปัจจุบัน คือการเผาด้วยแกลบ และการเผาด้วยเตาดิน จากสภาวะ แก๊สหุงต้ม ราคาแพง ราคาสูงขึ้น “ก๊าซหุงต้ม” แพงสุดในรอบปี ผู้ประกอบการร้านอาหาร และชาวบ้าน ได้รับผลกระทบอย่างมาก เพราะราคาต้นทุนเพิ่มขึ้น ค่าใช้จ่ายก็มากขึ้นกว่าเดิมทำราคาพุ่งแตะ 400กว่าบาท ต่อถัง 15 กิโลกรัม แก๊สหุงต้มราคาแพงส่งผลกระทบให้ ครูโรงเรียน กศน.บ้านผากะเจ้อ ผุดไอเดีย เผาถ่าน ด้วยถัง200ลิตร แก้ไขปัญหาแก๊สหุงต้มราคาแพง และนำองค์ความรู้ ต่อยอด สอนเด็กนักเรียน เพื่อนำไปปฎิบัติ เพื่อลดรายจ่ายให้กับครอบครัว ผู้สื่อข่าวได้สอบถาม ครูพรทิพ น.ส.พรทิพ ทองสูบ ครูอาสาสมัครการศึกษานอกโรงเรียน ประจำ ศศช.บ้านผากะเจ้อ สังกัด กศน.อำเภอพบพระ สำนักงาน กศน.จังหวัดตาก ครูพรทิพเป็นครูกศน.สอนที่ บ้านผากะเจ้อเป็นเวลา 16ปี ครูพรทิพ เล่า ให้ผู้สื่อข่าวฟังว่า จากสภาวะแก๊สหุงต้มมีราคาแพงมีผลกระทบกับตนเอง โดยตรง ตนเองได้นำ เตาเผาถ่าน200ลิตร เผาเศษไม้ที่เหลือใช้แล้ว มาเผาเป็นถ่าน เพื่อใช้ในชีวิตประจำวัน และใช้ทำการประกอบอาหาร แทนแก๊สหุงต้ม ซึ่งได้ผลดี วัสดุที่บริเวณหมู่บ้านก็หาง่าย เศษไม้ที่เหลือใช้ ก็ยังพอมี เป็นจำนวนมาก ทิ้งไว้ก็ผุพัง ไม่เกิดประโยชน์ ตนเองยังนำแนวคิดนี้มาต่อยอดสอนให้กับเด็กนักเรียน เพื่อเป็นความรู้นำไปปฏิบัติเพื่อลดรายจ่ายให้กับครอบครัว ถ่านที่ได้จากเตาเผา ยังนำมาใช้แทนแก๊สหุงต้มเพื่อประกอบอาหารกลางวันให้กับเด็กนักเรียนอีกด้วย ครูพรทิพ น.ส.พรทิพ ทองสูบ เล่าถึงขั้นตอนการทำ เตาเผาถ่าน 200 ลิตร ว่า การทำเตาอบถ่านนี้เป็นการนำ เศษไม้ที่เหลือใช้ ไม้อะไรก็ได้ทุกชนิด เช่น ไม้สัก ไม้แดง ไม้เต็งรัง ไม้ไผ่ กิ่งไม้เล็กๆก็ได้ จะช่วยในการอนุรักษ์ทรัพยากร ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ไม่ให้ถูกทำลายเพิ่มขึ้น วิธีทำเตาอบถ่าน มีส่วนประกอบ คือ ถังเหล็กขนาด 200 ลิตร มีฝาปิดและสายรัด เหล็กกล่องใช้ทำท่ออากาศ ขนาด 4 x 4 นิ้ว ความยาว 1.00 เมตร เหล็กกล่องใช้ทำท่อแก๊ส ขนาด 1×1 นิ้ว ความยาว 0.80 เมตร เหล็กข้ออ้อย สำหรับยึดท่ออากาศและท่อแก๊สให้อยู่กับที่ ขั้นตอนการทำ ให้นำท่ออากาศ ขนาด 4 x 4 นิ้ว มาวางทับไปบนฝาถัง โดยกะระยะให้อยู่ตรงกึ่งกลางของถังมากที่สุด แล้วทำ การใช้ปากกาเมจิกวาดให้เป็นรูปสี่เหลี่ยมตามขอบของท่อ ใช้ลูกหมูตัดฝาถังตามรอยของปากกาเมจิกที่ได้วาดไว้ นำฝาถังที่ตัดเสร็จเรียบร้อยแล้วมาวางทาบกับก้นถัง 200 ลิตร และวาดเส้นลงไปบนก้นถังตามรอยฝาถังที่ตัด แล้ว ทำการเขียนเส้นบนรูปที่วาดเป็นรูปกากบาท ท่อการเชื่อมท่ออากาศและท่อแก๊สให้ติดกัน นำท่ออากาศที่เชื่อมติดกับท่อแก๊สมาวางทับบนก้นถัง แล้วทำการวาดเส้นตามขนาดของท่อแก๊สเพิ่มเติมเข้าไป ทำการใช้ลูกหมูตัดกันถังตามรอยที่วาดไว้เป็นรูปกากบาท แล้วใช้คีมดึงเหล็กทีตัดออกมาทางด้านนอกของก้นถัง นำท่ออากาศและท่อแก๊สมาสวมลงไปในถัง ให้ท่ออากาศและท่อแก๊สสวมลงไปตามรูตรงก้นถังที่ได้ตัดไว้แล้ว และ ให้นำฝาถังมาปีดถังเพื่อป้องกันการเคลื่อนไหวของท่อที่ยังไม่ได้เชื่อมยึด ทำการพับขอบเหล็กที่ดึงออกมา ให้ติดกับท่ออากาศและท่อแก๊ส ทำการเชื่อมยึดขอบท่ออากาศและท่อแก๊สให้ติดกับก้นถัง ทำการเชื่อมเหล็กข้ออ้อยให้ยึดติดกังขอบถังทั้งสองด้าน แล้วเชื่อมท่ออากาศให้ยึดติดกับเหล็กข้ออ้อยเพื่อความ มั่นคงแข็งแรง ในส่วนของขั้นตอนการอบถ่าน นำเศษไม้มาตัดขนาดความยาวประมาณ 30 ชม. เรียงลงในถังเตาในแนวตั้งให้เต็มถัง ปิดฝาถังให้แน่นนำดินเหนียวปิดรอยรั่วเพื่อไม่ให้อากาศเข้า ก่อไฟใต้ถัง ใช้เวลาในการอบถ่านประมาณ 3 – 4 ชั่วโมง แล้วแต่ความหนาของไม้ ปิดเตาโดยใช้ดินเหนียวปิดช่องที่มีไฟหรือควันไฟออกมา ใช้เวลาในการปิดประมาณ 1 ชั่วโมง รอให้ถังเย็นพอประมาณปิดฝาถัง จะได้ถ่านในสภาพที่ไม่เสียรูปทรง ไม่มีขี้เถาในการอบไม้ ศูนย์การเรียนชุมชนชาวไทยภูเขา “แม่ฟ้าหลวง”บ้านผากะเจ้อ สังกัด กศน.อำเภอพบพระ สำนักงาน กศน.จังหวัดตาก มีพื้นที่ทั้งหมด 12 ไร่ นักเรียน ตั้งแต่ระดับชั้น อนุบาลจนถึง ประถมปีที่ 6 จำนวนทั้งสิ้น 70 คน มีครูประจำ ศศช. 2 ท่าน โดย.นางนิลุบล องค์การ ผู้อำนวยการ กศน.อำเภอแม่สอด รักษาการ ในตำแหน่ง ผอ.กศน.อำเภอพบพระ สนับสนุน ให้ทำศูนย์เรียนรู้ผากะเจ้อโมเดลเพื่อเป็นแหล่งเรียนรู้ให้ชุมชนและส่งผลงานได้รับรางวัลแนวปฏิบัติที่ดีด้านการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม ได้รับเรื่องการจัดกระบวนการเรียนรู้โคกหนองนาโมเดล สู่ศูนย์เรียนรู้ผากะเจ้อโมเดล องค์ความรู้ฐานเตาอบถ่านเป็นฐานการเรียนรู้ฐานหนึ่งภายในศูนย์เรียนรู้ผากะเจ้อโมเดล โดยครูเป็นผู้ถ่ายทอดองค์ความรู้ให้กับนักเรียนระดับชั้น ป.4-6 เพื่อให้เด็กนำไปประยุกต์ใช้ที่บ้านและเป็นวิทยากรน้อยถ่ายทอดองค์ความรู้ให้กับผู้ที่สนใจ ในส่วนของนักเรียนที่ได้รับการ เรียนรู้ ในการเผาถ่านด้วยเตา 200 ลิตร ฝึกฝนจนชำนาญ และยังมีความสนใจในการเผาถ่านเพื่อต่อยอดลดรายจ่ายให้กับครอบครัวแต่ยังขาดอุปกรณ์ ถัง 200 ลิตรและอุปกรณ์เหล็ก ท่านใดสนใจสนับสนุน และเป็นกำลังใจให้กับเด็กนักเรียนติดต่อสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ ครูพรทิพ หรือ น.ส.พรทิพ ทองสูบ ครูอาสาสมัครการศึกษานอกโรงเรียน ประจำ ศศช.บ้านผากะเจ้อ สังกัด กศน.อำเภอพบพระ สำนักงาน กศน.จังหวัดตาก โทร. 0623089925 ศูนย์การเรียนชุมชนชาวไทยภูเขา “แม่ฟ้าหลวง”บ้านผากะเจ้อ สังกัด กศน.อำเภอพบพระ สำนักงาน กศน.จังหวัดตาก ตั้งอยู่บ้านผากะเจ้อ ม9 ต.พบพระ อ.พบพระ จ.ตาก มีประชากรทั้งหมด ประมาณ318 คน 74 ครัวเรือน (รวมที่มีบัตรประชาชนและบัตรผู้ไม่มีสถานะทางทะเบียนราษฎร์ โดย.มีผู้ใหญ่บ้าน นายนิรันดร พชรจรัสแสง เป็นผู้ใหญ่บ้าน ระยะทางในการเดินทาง บ้านป่ากระเจ้อห่างจากตัวอำเภอพบพระระยะทางประมาณ 5-6 กิโลเมตร ประชาชนส่วนใหญ่เป็นพี่น้องชาวปากาเกอญอ หรือกระเหรี่ยง มีวัฒนธรรมและประเพณี แบบดั้งเดิม เรียบง่าย
